Pracodawcy nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
Pracodawca jest zobowiązany zapewnić nowo zatrudnianemu pracownikowi szkolenie w zakresie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy zawartymi w Kodeksie pracy, a także zapoznać go z zasadami BHP dotyczącymi wykonywanych przez niego zadań wynikających z powierzonego mu stanowiska. Dokumentem potwierdzającym odbycie szkolenia z tego zakresu jest karta szkolenia wstępnego BHP.
Zakres szkolenia wstępnego
Szkolenie wstępne z zakresu BHP jest podzielone na:
Szkolenie wstępne ogólne, zwane „instruktażem ogólnym”,
szkolenie wstępne na stanowisku pracy, zwane „instruktażem stanowiskowym”.
Instruktaż ogólny przechodzą wszyscy nowo zatrudnieni pracownicy, także studenci na praktykach i uczniowie zatrudnieni w celu praktycznej nauki zawodu przed dopuszczeniem ich do pracy.
Jego celem jest zapewnienie uczestnikom zapoznania się z podstawowymi przepisami z zakresu BHP o charakterze ogólnym (zawartymi w Kodeksie pracy, w układach zbiorowych pracy lub w regulaminach pracy), także z przepisami obowiązującymi w danym zakładzie pracy oraz z zasadami udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku. Instruktaż ogólny prowadzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy lub osoba wykonująca u pracodawcy zadania tej służby albo pracownik wyznaczony przez pracodawcę posiadający wiedzę i umiejętności zapewniające właściwą realizację programu instruktażu.
W przypadku instruktażu ogólnego ramowy program przewiduje dla wszystkich pracowników minimalny czas trwania na poziomie 3 godzin lekcyjnych (po 45 min.), podzielonych na 11 tematów.
Instruktaż stanowiskowy jest wymagany wobec pracowników zatrudnionych lub przenoszonych na stanowiska robotnicze lub na stanowiska, na których praca jest wykonywana w narażeniu na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych oraz wobec uczniów odbywających praktyczną naukę zawodu, a także studenta-praktykanta.
Instruktaż stanowiskowy ma na celu zapewnienie jego uczestnikom zapoznania się z:
czynnikami środowiska pracy występującymi na ich stanowiskach pracy,
ryzykiem zawodowym związanym z wykonywaną pracą,
sposobami ochrony przed zagrożeniami, jakie mogą powodować te czynniki,
metodami bezpiecznego wykonywania pracy na tych stanowiskach.
Osobą odpowiedzialną za przeprowadzenie instruktażu stanowiskowego jest pracodawca lub wyznaczona przez niego osoba kierująca pracownikami.
Zarówno pracodawca, jak i przełożony muszą posiadać stosowane kwalifikacje i doświadczenie
zawodowe, a także mieć ukończone szkolenie z zakresu metod prowadzenia instruktażu stanowiskowego.
Długość instruktażu stanowiskowego jest natomiast uzależniona od rodzaju wykonywanej pracy oraz zagrożeń występujących na stanowisku, na którym pracownik ma zostać zatrudniony; przeważnie wynosi od 2 do 8 godzin lekcyjnych. Dłuższe instruktaże stanowiskowe będą w praktyce występować wobec pracowników wykonujących prace w narażeniu na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych, zatrudnionych na stanowiskach robotniczych.
Karta szkolenia wstępnego BHP – zasady przeprowadzenia szkolenia wstępnego
Szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy powinny odbywać się w godzinach pracy i na koszt pracodawcy. Szkolenie wstępne powinno odbyć się przed dopuszczeniem pracownika do pracy, dlatego powinno rozpocząć się w pierwszym dniu pracy.
Szkolenie pracownika przed dopuszczeniem do pracy
nie jest wymagane jedynie w sytuacji, gdy podejmuje on pracę na tym samym stanowisku, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę. Kilkudniowa przerwa w zatrudnieniu powoduje konieczność ponownego przeprowadzenia szkolenia. Bezpośrednio oznacza to, że praca u nowego pracodawcy ma być podjęta natychmiast, zaraz lub z dnia na dzień. Zasadniczo jest to kolejny dzień po ustaniu poprzedniego zatrudnienia lub pierwszy dzień po ewentualnej przerwie świątecznej czy wynikającej z dni wolnych od pracy.
Karta szkolenia wstępnego BHP powinna być przechowywana w aktach osobowych pracownika w części B